လွန်ခဲ့သည့် သြဂုတ် ၄-ရက်နေ့တွင် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ မြို့တော်ဘီရွတ်၌ ပြင်းထန်သော ပေါက်ကွဲမှုကြီးဖြစ်ပွားသဖြင့် ၁၇၈-ဦးသေဆုံး၍ ၆,၀၀၀ ကျော် ဒါဏ်ရာရရှိကာ လူ ၃-သိန်းကျော် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ တဖန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်းမှ တားဆီးကာကွယ်ရန် ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း Lockdwon တားဆီးပိတ်ဆို့မှုများ စတင်လိုက်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံအတွင်း ရောက်ရှိနေသည့် သောင်းနှင့်ချီသော ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတို့မှာ နေရပ်ပြန်ရန် ဆောက်တည်မရ ပြင်ဆင်လျှက်ရှိကြသည်။ ဘဏ္ဍာရေးအကြပ်အတည်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရဆဲလက်ဘနွန်တွင် မြို့တော်ဆိပ်ကမ်း၌ ကြောက်မက်ဖွယ်ပေါက်ကွဲမှုကြီးကြောင့် ဒေါ်လာ ၁၅-ဘီလျှံ ခန့် ဆုံးရှုံးရသည့်အပြင် ငွေကြေးပိုင်းဆိုင်ရာ ဒုက္ခဖိစီးလာပြန်ကြောင်း Reuters က ယနေ့ ရေးသားသည်။
ပြင်းထန်ပေါက်ကွဲမှုကြီးသည် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ နေထိုင်ရာ အိုးအိမ်အဆောက်အအုံများစွာတို့ကို ရစရာမရှိအောင် ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ပြီး အလုပ်လက်မဲ့ဘဝရောက်အောင် မောင်းထုတ်လိုက်သလိုဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအတွက် အကူအညီပေးရန် ဒေါ်လာ ၁၀-သန်းခန့် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၏ ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုများဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးရုံး IOM က ခန့်မှန်းထားသည်။
ပေါက်ကွဲမှုကြီးမှာ ပြင်းထန်သော အသံနှင့် လေအဟုန်ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး အဆောက်အအုံများစွာတို့ကို ပြိုလဲမတတ် တုန်ခါသွားစေခဲ့သည်။ ဇာတိရပ်ရွာရှိ မိသားစုတို့ ဝမ်းရေးအတွက် ရေခြားမြေခြား၌ လာရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများအား ကြောက်လန့်တုန်လှုပ်ရခြင်းနှင့်အတူ မျှော်လင့်ချက်တို့ ပျက်ပြားကာ အလုပ်လက်မဲ့အဖြစ် ဖန်တီးပေးခဲ့သည်။
လက်ဘနွန်တွင် ပြည်ပရေ့ွှပြောင်းအလုပ်သမား သိန်းချီခန့်ရှိနေပြီး အချို့မှာ တရားမဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ပြည်တွင်းရှိ “ ကာဖာလာ “ ခေါ် စပွန်ဆာပေးသည့်စနစ်အောက်တွင် အလုပ် လုပ်ကိုင်ကြရခြင်းဖြစ်ပြီး အလုပ်ရှင်တစ်ဦးတည်းက အပိုင်ချည်နှောင်ထားခံရခြင်းနှင့် အလွဲသုံးစား လုပ်ခံရခြင်းများ ရှိနေသည်။
စုစုပေါင်း ၃-သိန်းခန့်ရှိမည့် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများတွင် ပေါက်ကွဲမှုကြီး၏ ဒါဏ်ရာဒါဏ်ချက်များကို ခံစားကြရသူ ၂၅,၀၀၀ ခန့်ရှိရာ အီသီယိုးပီးယား၊ ဘင်္ဂလားဒက်ရ်ှနှင့် ဖိလစ်ပိုင်တို့မှ အများစုဖြစ်သည်။ အစားအစာ၊ အမိုးအကာ၊ ငှားရမ်းခ၊ ဆေးဝါးအကူအညီ၊ စိတ်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနှင့် နေရပ်ပြန်ရန် အထောက်အပံ့များ လိုအပ်လျှက်ရှိသည်ဟု IOM မှပြောကြားသည်။
ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် သေဆုံးရသူများတွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အနည်းဆုံး ၁၅ ဦး သေဆုံးပြီး ၁၅၀ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ရသည်။ ဘီရွတ်ပေါက်ကွဲမှု၏ ကြီးမားရှုတ်ထွေးသော ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကြောင့် လက်ဘနွန် အစိုးရမှာလည်း နှုတ်ထွက်ခဲ့ရသည်။
ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်အလုပ်သမားများတွင် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့များပြားလာသည်။ ငတ်ပြတ်နေသူ ပိုမိုလာပြီး သောက ဖိစီးလျှက် စိတ်ကျန်းရေးဆိုးရွားသူ ထူပြောလာသည်။ ဒုက္ခပင်လယ်ဝေလျှက်ရှိသူများ သို့မဟုတ် စာရွက်စာတမ်းအထောက် အထားမရှိသူများသည် လေယာဉ်လက်မှတ်ဝယ်ရန်ပင် အခက်တွေ့လျှက်ရှိသည်။ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတို့၏ အသက်ကိုကယ်တင်နိုင်ရန် တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းမှာ ၎င်းတို့အား လက်ဘနွန်မှ သင့်လျှော်ရာသို့ ဖြစ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး ရွှေ့ပြောင်းပေးရန်ဖြစ်သည်ဆို၏။
ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားပြီးရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် နေထိုင်စရာပျက်စီးသွားခဲ့ရသူအချို့က ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ သံရုံးရှေ့တွင် အခမဲ့နေရပ်ပြန်ရေး တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ထိုအတွက် ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများ၊ လူသားချင်းစာနာမှု ဆိုင်ရာအဖွဲ့များနှင့် ချိတ်ဆက်လျှက် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း လက်ဘနွန်အလုပ်သမားဝန်ကြီးဋ္ဌာန ပြောဆိုသည်။
နိုင်ငံ့လူဦးရေ ထက်ဝက်ကျော် ဆင်းရဲမွဲတေလျှက်ရှိသော လက်ဘနွန်တွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ရောဂါကျ ရောက်မှု ကြောင့် နိုင်ငံခြားသားမုန်းတီးစိတ် မြင့်တက်နေသည်။ သောင်တင်ပိတ်မိနေသော ရေ့ွှ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအား နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး ထောက်ပံ့ကြပါရန် IOM က အရေးပေါ်အကူအညီ တောင်းခံထားသည်။
ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတို့၏ ဇာတိနိုင်ငံအချို့သည် ယခုကဲ့သို့ အရေးတွင် တုန့်နှေးနေလေ့ရှိပြီး ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါကြောင့် နယ်မြေအဝင်အထွက်တို့၌ ကွာရန်တင်းစည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များ ရှိနေခြင်းမှာလည်း နေရပ်ပြန်ရေးအား ပိုမိုရှုတ်ထွေးစေသည်။
အရေးပေါ် အခြေအနေတို့ များပြားလွန်းသည့်အတွက် လက်ဘနွန်ရောက် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတို့၏ အကူအညီတောင်းခံသံကို မည်သူမှ မကြားနိုင်တော့သည့် အခြေအနေဆိုက်လာမည်မှာ အမှန်တကယ် ကြောက်စရာကောင်းလှသည်။
(( လွန်ခဲ့သည့် လများမှစ၍ နိုင်ငံတကာသတင်းများတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် အချိန်တိုအတွင်း လူအများအပြား သေဆုံးဖျားနာလျှက်ရှိကြောင်း သတင်းများသာ နေ့စဉ်တွေ့မြင်နေရသည်။ ထိုစဉ်အတွင်း ကျိုင်းကောင်ဖျက်၊ ရေကြီး-ရေလျှံ၊ မြေပြိုစသည့် မမျှော်လင့်ပဲဖြစ်လေ့ရှိသည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များပါ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်၌ ထပ်ဆင့်ခံစားနေကြရသည်။
လက်ဘနွန်၌ ဘီရွတ်ဆိပ်ကမ်းပေါက်ကွဲမှုမှာ တီအင်တီယမ်းအား ၁.၂ ကီလိုတန်အရွယ်အစားရှိ ဗုံးကြီးတစ်လုံး ဖောက်ခွဲလိုက်သလိုရှိသည်။ ပေါက်ကွဲမှု ဗဟိုတွင် ပေ ၁၄၀ ကျော်နက်ရှိုင်းသော ချို့ဝှမ်းကြီးဖြစ်ပေါ်လာသည်။ နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်အခြေအနေကျရောက်ကြောင်း ရက်သတ္တ ၂-ပတ်ကြာ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ရသည်။ လက်ဘနွန်သားတို့၏ ကြောက်ရွံ့တုန်လှုပ်စိတ်မှာ ရက်အနည်းငယ်အကြာ၌ သေမထူး နေမထူး ဒေါသအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားသည်။ ကန့်ကွက်ဆူပူကြသဖြင့် အဓိကရုန်းများဖြစ်ပွားသည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁-ဦးသေဆုံး၍ လူ ၁၄၀ ကျော် ဒါဏ်ရာရရှိသည်။ အစိုးရအဖွဲ့ နှုတ်ထွက်သွားရပြီး ဆိပ်ကမ်းနှင့် အကောက်ခွန်ဋ္ဌာနတို့မှ တာဝန်ရှိသူအများအပြား ဖမ်းဆီးခံရသည်။
အမိုးနီးယမ်းနိုက်ထရိတ်ကဲ့သို့ မီးလောင်ပေါက်ကွဲလွယ်သော ဓါတုဗေဒပစ္စည်း တန်ချိန် ၂,၇၀၀ ကျော်ကို လူနေထူထပ်ရာအနီး အရေးပါသော ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်း၏ သိုလှောင်ရုံ၌ ၆-နှစ်ကြာမျှ ထားရှိခဲ့သည်ဆိုခြင်းမှာ မယုံနိုင်စရာကောင်းလှသည်။ လက်ဘနွန်လက်နက်ကိုင် ပြည်သူ့စစ် “ ဟဇ်ဘိုလာ“ တို့၏ ခဲယမ်းမီးကျောက်များ ပေါက်ကွဲခြင်းဟုလည်း သံသယရှိပြီး အစ္စရေးကဲ့သို့ ပြည်ပနိုင်ငံ၏ နောက်ကွယ်က လက်မည်းကြီးလည်း ပါဝင်သည်ဟု ဆိုကြသည်။
ထိုအတွက် နိုင်ငံအသီးသီးပါဝင်သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဆင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမည်ဟု နိုင်ငံကြီးများ၏ တောင်းဆိုကြခြင်းမှာ နိုင်ငံ့အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်မှုအား စွက်ဖက်ရာရောက်သဖြင့် လက်ဘနွန်ပြည်သူတို့ လက်မခံနိုင်ပါ။ ကုလသမဂ္ဂအကူ အညီဖြင့် တရားရေး၊ ပြည်ထဲရေး၊ ကာကွယ်ရေးတို့မှ လူအများလေးစားခြင်း ခံရသူများဖြင့် အထူးကော်မတီဖွဲ့လျှက် စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည်။
ပြည်တွင်းစစ် ၁၅ နှစ်ကျော် ခံစားခဲ့ရသော လက်ဘနွန်တွင် ထွန်းကားသော နိုင်ငံရေးစံနစ်မှာ ဒေသန္တရစစ်ဘုရင်ဟောင်းများကြီးစိုးသည့် sectarian democracy ခေါ် ဂိုဏ်းဂဏစွဲ ဒီမိုကရေစီဝါဒသာလျှင်ဖြစ်သည်။ အကျင့်ပျက်ခြစားခြင်း၊ လွဲမှားသော စီမံခန့်ခွဲမှုများက နိုင်ငံအား ရေစုန်မျောစေသည်တွင် အခွင့်ထူးခံနှင့် အာဏာရလူတစ်စုမှာ ဥပဒေအထက်တွင် ရောက်ရှိနေသည်။
ဘီရွတ်ပေါက်ကွဲမှုအပြီး ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဒုက္ခပင်လယ်ဝေလျှက်ရှိသော လက်ဘနွန်တွင် သောင်တင် ပိတ်မိနေသော ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများမှာ လူ ၂၅,၀၀၀ ခန့်သာရှိသဖြင့် မကြာမီဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ရပါသည်။
လက်ဘနွန်လောက် မဆိုးသော်လည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ရောဂါကျရောက်လျှက်ရှိသော နိုင်ငံအချို့တွင် အခက်အခဲနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသည့် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံသား ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား သန်းချီရှိပါ၍ အကြပ်အတည်းအားလုံး အမြန်ပြေလည်ပါစေဟု ကိုယ်ချင်းစာစိတ်ဖြင့် ဆုတောင်းမိပါသည်။ ။ သတင်းဘာ သာပြန်သူ ))
#လက်ဘနွန်ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား #ဘီရွတ်ပေါက်ကွဲမှု #ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်
((( Reuters., 20 August 2020, “’Bad to worse’: Beirut blast final blow for Lebanon’s trapped migrants. By: Ban Barkawi, Thomson Reuters Foundation .” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီလျော်အောင် ကောက်နှုတ်ဘာသာပြန်ဆိုသည်။ )))
https://www.reuters.com/article/lebanon-crisis-migrants/bad-to-worse-beirut-blast-final-blow-for-lebanons-trapped-migrants-idUSL8N2FM1SC
https://www.rt.com/news/497476-injured-clashes-lebanon-beirut/
https://www.arabnews.com/node/1715991/middle-east